Details van de legers:

• Toestand Belgisch leger ten tijde van augustus 1914
• Toestand Belgisch leger ten tijde van mei 1940
• Toestand Duits leger ten tijde van meidagen 40

Gesneuveldenlijsten:

Gaat de gemeente Wetteren vrij grof de bocht uit door het niet raadplegen van enkele verplichte instanties bij het zo maar beslissen over de afbraak van geregistreerd militair erfgoed?

Dat de gemeente Wetteren nog nooit erg hoog heeft opgelopen met het militair erfgoed aanwezig op zijn grondgebied werd al meermaals bewezen en wordt heden spijtig genoeg nogmaals bevestigd.

Zoals leesbaar in het verslag van het schepencollege van 19/11/2010, werd door het schepencollege en burgemeester de goedkeuring gegeven voor het project voor het aanleggen van een busstation in de huidige voortuin van de site Mariagaard te Kwatrecht. Dit houdt onder andere in de totale afbraak van één van de drie nog aanwezige authentieke Duitse schuilstructuren in de voortuin van de school. Deze structuren zijn nog praktisch het enige zichtbare overblijfsel van de vroegere SS-school Kwatrecht.

Het betrof ook deze schuilkelder die tijdens de aflevering van het programma "Publiek Geheim" werd gefilmd aan de binnenkant voor de aflevering over de "SS-school Kwatrecht". (2 foto's van de respectievelijke schuilgang zoals hij zichtbaar is aan het oppervlak)

Groot was mijn verbazing toen ik las dat de kelder zonder veel boe of ba, gewoon met de grond gelijk zal gemaakt worden zonder veel scrupules over het eventueel verdwijnende erfgoed.

Ik ben daarom in de dagen nadat het verslag van het schepencollege op de wegsite van de gemeente was verschenen, zelf eens gaan informeren over de toegepaste procedure om hier over te beslissen. Neem even uw tijd en probeer de redenering uit onderstaande mail te volgen. De tekst is vrij lang maar de redenering die er achter steeks is vrij sluitend en toont aan dat de gemeente Wetteren hier opnieuw weinig respect toont voor zijn nog aanwezige erfgoed en opnieuw zijn boekje te buiten gaat voor wat de bestaande procedures en instructies zijn die dienen toegepast te worden alvorens een dergelijke beslissing te kunnen nemen.

Onderstaande mail werd reeds verstuurd op 14/12/2010 op 21u51.

Hij werd verstuurd via de e-mailadressen terugvindbaar op de website van de gemeente Wetteren. Onderstaande personen en instellingen ontvingen allen een persoonlijk naar hen gerichte mail. Als er achter hun dienst of naam (*) staat wil dit zeggen dat ik voor hun mail een leesbevestiging heb ontvangen. De mail werd wel enkel naar schepenen en gemeenteraadsleden gestuurd die op de website van de gemeente Wetteren beschikten over een e-mailadres.

Alle instanties hieronder werden gecontacteerd:

• Stedenbouw Wetteren
• Alain Pardaen (burgemeester)
• Lieve De Gelder (schepen van Erfgoed voor Wetteren) - (*)
• Paul Vanautreve (schepen) - (*)
• Sophie Nicque (schepen) - (*)
• Herman Dewulf (schepen) - (*)
• Albert Degeyter (schepen) - (*)
• Anne-marie Hoebeke (schepen) - (*)
• Etienne Vankerckhove (gemeenteraadslid)
• Piet Van Heddeghem (gemeenteraadslid) - (*)
• Marc Van Durme (gemeentreraadslid)
• Karel Vandenbosch (gemeenteraadslid) - (*)
• Marie Rose Vandewiele (gemeenteraadslid) - (* op 3/1/2011)
• Piet Vandegracht (gemeenteraadslid) - (*)
• Niko Piscador (gemeentreraadslid) - (*)
• Sabas Moschidis (gemeenteraadslid)
• Karel Goossens (gemeenteraadslid)
• Karine Fack (gemeentreraadslid)
• Paul Demoor (gemeentreraadslid)
• Francois Coppens (gemeentreraadslid)
• Katrien Claus (gemeentreraadslid)
• Wouter Bracke (gemeenteraadslid)
• Michael Beeckman (gemeenteraadslid) - (*)
• Walter Arijs (gemeenteraadslid)
• ruimte.erfgoed.ovl@rwo.vlaanderen.be (gelezen en geantwoord met wat volgens hen zou moeten gebeuren)

Hieronder de volledige originele mail zoals naar alle bovenstaande instanties en personen verstuurd. Daarna werd ook nog het bijkomend antwoord op mijn openstaande vragen toegevoegd zoals ik het al kreeg van de dienst erfgoed maar tot hier toe nog zeker niet van iemand van de aangeschrevenen. Tot op de dag van vandaag ontving ik zelfs nog niet eens één antwoord van een aangeschrevene om zelfs maar te bevestigen dat de zaak gaat besproken worden of herbekeken. Dit is dan ook de reden om de integrale mail op de website te plaatsen.

Geachte Heren, Dames,

Als webmaster van de website www.bunkergordel.be zult u mij misschien wel
al kennen betreffende de aktie die onlangs werd georganiseerd betreffende
een bunkertje van bruggenhoofd Gent langs de Schelde te Kwatrecht achter de
schoolgebouwen van het MPI te Kwatrecht.
Link met meer informatie over dit bunkertje op mijn website:
http://www.bunkergordel.be/9-D23%20bunkerfiche.htm

Het bunkertje dreigde afgebroken te worden voor aanpassingswerken aan de dijken van de Schelde voor de aanleg van een fietspad. Als alles loopt zoals mij
onder tussen door de schepenen van Erfgoed, Mevr De Gelder, is beloofd, zou de gemeente er hopelijk nu toch alles aan doen om dit kleine stukje erfgoed te trachten bewaren, laat het ons hopen.

Ik begin echter al opnieuw wat minder vertrouwen te krijgen in de gemeente Wetteren als het gaat over erfgoed als ik het verslag van het Schepencollege doorneem van 19/11/2010 (week 47). Mijn twijfels ontstaan namelijk bij het lezen van volgend punt in jullie verslag p39-41 bij Adviezen:http://www.wetteren.be/file_uploads/4982.pdf?_vs=0_N&_vs=0_N

Verkavelingsaanvraag B/2010/256 - artikel 4.7.26
Inrichten van het kruispunt Oosterzelesteenweg - Vantegemstraat met de aanleg van een busstation (6 bushaltes) op terrein school Mariagaard.

Tot mijn verbazing krijg ik hier te lezen dat zonder veel discussie wordt beslist de meest rechtse van de 3 bakstenen schuilstructuren (origineel deel uitmakend van de vroegere SS-school Kwatrecht (ook gefilmd aan de binnenkant voor de serie "Publiek Geheim" op "Canvas"), grotendeels zou afgebroken worden, volgestort met grond, en integraal overdekt met een betonplaat om zo definitief
uit ons geheugen te verdwijnen voor de aanleg van 6 bushaltes.

Link op website naar de desbetreffende SS-school:
Reichschule Flandern.htm
Info over de schuilstructuren in het algemeen:
Schuilkelders op Mariagaard.htm
Info over de desbetreffende schuilstructuur specifiek:
Schuilkelder op Mariagaard.

Zelf ben in Ingenieur Bouwkunde en gezien de diepte waarop de structuur zich in de bodem bevindt, komt het mij toch voor dat het bewaren van de structuur onder de aan te leggen betonplaat, toch niet zo een onoverkombaar probleem kan zijn.
De gewapend originele betonnen dakstructuur ligt allicht ongeveer op de hoogte van het maaiveld, het kan zelfs iets lager zijn. De structuur zou praktisch volledig onder de betonnen plaat komen te liggen. Het kan toch geen drama zijn desnoods ter plaatse het terrein lichtjes op te hogen (bv 20 a 30 cm waardoor de structuur gewoon integraal zonder problemen onder de betonplaat zou komen te steken.
De gangen zijn amper iets meer dan een meter breed en kunnen toch niet zo een probleem zijn om de draagkracht te laten overnemen door de gewapende plaat zelf door hierin ter plaatse van de structuur extra wapening te laten voorzien. Hierdoor zou de oude structuur niet extra belast hoeven te worden.
De toegangen kunnen vrij eenvoudig als perkjes op het terrein behouden worden en dan met degelijke hekjes afgesloten worden als een degelijke gerestaureert stukje erfgoed.
De nooduitgang kan desnoods iets afgelaagd worden of rechtstreeks mee ingegoten worden
in de te gieten betonnen plaat waardoor zelfs hier niets speciaals zou dienen te gebeuren.
Alleen,... Er moet natuurlijk een wil zijn om iets te bewaren...

Bij het lezen van het Advies lees ik dat volgende instanties werden geraadpleegd voor advies omwille van de uit te voeren werken:

Dienst Mobiliteit Wetteren, advies geschreven op 20/9/2010 en gunstig beoordeeld. De Dienst Patrimonium en Mobiliteit heeft geen opmerking op het ingediende project en kan akkoord gaan met de uitvoering van deze werken. Er wordt dan ook door de desbetreffende dienst een gunstig advies uitgebracht.

Beleidscoördinator Wetteren. Advies uitgeschreven op 17/11/2010 en voorwaardelijk gunstig beoordeeld. Hier heb ik dan wel de zware opmerkingen dat men in de tekst het verschil niet weet tussen de bunker tegen de omheining
(http://www.bunkergordel.be/9-A40%20bunkerfiche.htm) en de schuilstructuren in de voortuin.
De bunker maakt deel uit van de bunkerlinie Bruggenhoofd Gent en de schuilstructuren behoren tot de vroegere Reichschule Flandern. (Daar blijkt al duidelijk verwarring over te bestaan en beiden worden zelfs als één pot nat bekeken (zegt al veel over de kennis die men heeft ingewonnen om zijn oordeel te maken over al dan niet laten afbreken van de desbetreffende structuren...)

Daarnaast werd er 1 bezwaar tegen de geplande werken ingediend waarvan de inhoud mij tot op heden onbekend is.

Voor zover ik ondertussen al ingewerkt ben in de materie die erfgoed aangaat, heb ik na al enige vorige ervaringen wel al het volgende bijgeleerd. Onderstaande info werd mij al eens doorgestuurd toen ik met mijn zoektocht bezig was voor de poging tot beschermen van het bunkertje te Kwatrecht (langs de Schelde). Het antwoord kwam rechtstreeks van de dienst erfgoed:

Mijnheer Van de Sijpe,

Ik wijs u er alvast op dat deze bunker volgens mijn gegevens opgenomen is in de vastgestelde inventaris van het bouwkundig erfgoed onder ID 84980:
http://inventaris.vioe.be/dibe/relict/84980

Aan deze vaststelling waren een aantal rechtsgevolgen gekoppeld.
Kort komt het erop neer dat voor alle gebouwen en erfgoedelementen die op de vastgestelde lijst staan vanaf nu 5 rechtsgevolgen gelden:

1. Bij de toekenning van een sloopvergunning wordt de erfgoedwaarde van het gebouw mee in rekening gebracht. Om een gebouw uit de vastgestelde lijst af te breken is altijd een stedenbouwkundige vergunning nodig.
2. Er is een stedenbouwkundige vergunning nodig voor het plaatsen van zonnepanelen of zonneboilers.
3. Zonevreemde gebouwen uit de lijst kunnen vlotter een nieuwe functie krijgen.
4. Gebouwen uit de lijst mogen afwijken van de normen op het gebied van energieprestatie en binnenklimaat voor zover die afwijking nodig is om de erfgoedwaarde van het pand in
stand te houden.
5. In de sociale woningbouw geldt de 80% regel niet. Dat is de regel dat kosten voor renovatie maximum 80% mogen bedragen van de prijs voor een nieuwbouw van dezelfde omvang,
anders moet het gebouw worden gesloopt en vervangen door nieuwbouw.

Vriendelijke groeten,
 
Elise Hooft
Erfgoedonderzoeker - Inventaris van het bouwkundig erfgoed
Vlaams Instituut voor het Onroerend Erfgoed Koning Albert II-laan 19 bus 5
1210 Brussel
www.vioe.be

Bovenstaand antwoord slaat wel degelijk op het bunkertje achter het MPI te Kwatrecht (vandaar ook de verwijzingen naar de gebouwen van het MPI te Kwatrecht,...).
Hetgene mij in dit geval interesseert, is enkel het 1e aangehaalde punt.
Een gebouw wordt reeds beschouwd tot een structuur te behoren wanneer het binnen de beschrijving van een grotere structuur kort mee aangehaald wordt. Dit is namelijk ook een argument om te mogen zeggen dat het bunkertje D23 langs de Schelde te Kwatrecht niet meer kan afgebroken worden zonder stedebouwkundige vergunning omdat het kort is aangehaald binnen de beschrijving van de gebouwen van het MPI te Kwatrecht in de lijst door de dienst erfgoed opgesteld.

Daarom wil ik er jullie namelijk bij deze op wijzen dat de schuilstructuren aan de school Mariagaard door de dienst erfgoed eveneens zijn beschreven
(http://inventaris.vioe.be/dibe/relict/85033) en dus onder dezelfde regeling vallen. Ze zijn zelfs met een iets uitgebreidere paragraaf apart vermeld meer onderaan de beschrijving.

Omdat ik het al uiterst raar vond, dat ik geen adviesvraag terugvind naar de dienst "Inventarisatie van Erfgoed" voor deze schuilstructuur waarvoor ik meen te lezen dat alles reeds in kannen en kruiken is om hem af te breken, mits heel beperkt wat fotootjes en inventariseren,.... bij de afbraak, heb ikzelf ondertussen mij de moeite getroost te informeren over jullie verplicht aan te vragen advies bij deze dienst.

Daar kreeg ik onderstaand verbazend antwoord:

Onderwerp: RE: Informatievraagje over opnieuw een volgend stukje uniek militair erfgoed dat dreigt te verdwijnen op Kwatrecht zonder dat jullie er volgens mij weet van hebben.

Geachte heer Van de Sijpe,

Ik heb uw mail via Mevr. Hooft van het VIOE ontvangen aangaande de bedreigde bunkers te Kwatrecht.
Mevr. Hooft stelde terecht dat bij een slopingsaanvraag van geïnventariseerd erfgoed het gemeentebestuur verplicht is (ook in functie van de aanleg van nutsvoorzieningen) een advies bij Ruimte en Erfgoed (Onroerend Erfgoed) te vragen. Wij dienen ons advies binnen 30 dagen na ontvangst uit te brengen.
Ons advies is echter niet-bindend. De vergunningverlenende instantie kan ons advies volgen, maar is het mits motivatie niet verplicht. Bij niet-volgen van ons advies kan Ruimte en Erfgoed bij de Bestendige Deputatie in beroep gaan.

Voor zover ik heb kunnen nagaan, heeft onze dienst nog geen slopingsaanvraag ivm de bunkers te Kwatrecht ontvangen.

Met vriendelijke groeten,

Helena Duchêne
Erfgoedconsulent
Ruimte en Erfgoed
afdeling Oost-Vlaanderen
Gebroeders Van Eyckstraat 4-6
9000 Gent

www.ruimtelijkeordening.be
www.onroerenderfgoed.be

Omwille van de ontbrekende adviesvraag bij desbetreffende dienst had ik zeer graag eens geweten wat in jullie geval de gangbare procedure is en waarom het desbetreffende advies in dit geval niet werd aangevraagd?
Waarom werd er van de verplichte procedure afgeweken en op welke basis? Met andere woorden, wat is jullie motivatie om te mogen uit eigen wil besluiten dat deze aanvraag in dit geval niet nodig zou zijn?
Welke is de waarde van jullie doorgestuurd advies naar ROHM Vlaanderen als de instantie die als meest dringende eerst had bevraagd moeten worden (dienst onroerend erfgoed), niet eens is bevraagd om hun verplicht advies?

Ik zal voorlopig op mijn website nog geen ruchtbaarheid aan het bovenstaande geven maar zou wel graag binnen een redelijke termijn antwoord krijgen op mijn vragen, anders vrees ik in het kader van mijn website wel meer ruchtbaarheid aan deze afwijkingen en dreigende afbraak te zullen geven.

Mvg
Luc Van de Sijpe
www.bunkergordel.be
info@bunkergordel.be

Omdat we nu ondertussen 24 december 2010 zijn en ik ondertussen nog geen enkel teken van leven heb ontvangen vanwege de gemeente Wetteren, buiten de mailtjes die aanduiden dat ze de mail hebben geopend, laat staan gelezen, vind ik het na ondertussen 10 dagen, tijd om dit wangedrag van een instantie waarvan men toch zou vermoeden dat ze de regels van het spel kennen, eens aan de schandpaal te hangen in Wetteren.

Hetgene ik u zeke niet wil onthouden is onderstaande mail. De enige dienst die wel effectief heeft geantwoord, is de dienst erfgoed zelf. Zij hebben de vragen die ik rechtstreeks aan de gemeente heb gesteld, geantwoord zoals het eigenlijk zou moeten zijn. Waarvoor uiterst dank van mijn kant.

Hieronder de antwoordmail van de dienst Erfgoed.

Geachte heer,

In antwoord op uw vragen van 14 december kunnen wij u het volgende meedelen :

U stelde volgende vragen :

1) Omwille van de ontbrekende adviesvraag bij desbetreffende dienst had ik zeer graag eens geweten wat in jullie geval de gangbare procedure is en waarom het desbetreffende advies in dit geval niet werd aangevraagd?

Antw: Wetteren is een ontvoogde gemeente en kan sinds 1/6/2007 eigenhandig vergunningen afleveren. Zij dient aan Onroerend Erfgoed advies te vragen in het kader van de sloop van geïnventariseerd erfgoed. Indien zij dat niet doet kan Onroerend Erfgoed in beroep gaan bij de Bestendige deputatie.

2) Waarom werd er van de verplichte procedure afgeweken en op welke basis? Met andere woorden, wat is jullie motivatie om te mogen uit eigen wil besluiten dat deze aanvraag in dit geval niet nodig zou zijn?

Antw: Het is duidelijk dat een advies wel degelijk noodzakelijk is en decretaal verplicht. Waarom de gemeente dat niet doet is haar verantwoordelijkheid.

3) Welke is de waarde van jullie doorgestuurd advies naar ROHM Vlaanderen als de instantie die als meest dringende eerst had bevraagd moeten worden (dienst onroerend erfgoed), niet eens is bevraagd om hun verplicht advies?

Antw: Het advies Onroerend Erfgoed is voor de sloop van een inventarisitem richtinggevend, niet bindend. Onroerend Erfgoed geeft de gemeente een advies over hoe zij best omgaat met haar - niet beschermde - erfgoed. De gemeente is dan ook verplicht duidelijk te motiveren waarom zij eventueel voorbijgaat aan het advies van Onroerend Erfgoed.

Met vriendelijke groeten,

INFOLOKET

Ruimte en Erfgoed
afdeling Oost-Vlaanderen
Gebroeders Van Eyckstraat 4-6
9000     Gent

tel: 09/265.45.00 - fax: 09/265.45.01

ruimte.erfgoed.ovl@rwo.vlaanderen.be
www.ruimtelijkeordening.be
www.onroerenderfgoed.be

Negatief advies dienst Erfgoed op 6/1/2010 betreffende mogelijke afbraak.

Geachte,

Naar aanleiding van uw mail van 25 december delen wij u mee dat het dossier door Ruimtelijke Ordening aan Onroerend Erfgoed bezorgd werd. Onroerend Erfgoed bracht op 23/12/2010 een negatief advies uit omwille van het unieke karakter van de site.

Met vriendelijke groeten,

INFOLOKET

Ruimte en Erfgoed
afdeling Oost-Vlaanderen
Gebroeders Van Eyckstraat 4-6
9000     Gent

ruimte.erfgoed.ovl@rwo.vlaanderen.be
www.ruimtelijkeordening.be
www.onroerenderfgoed.be

Op 7/1/2011 werd mij bekend gemaakt dat de gemeente alles in het werk probeert te stellen om de mogelijke afbraak binnen het voorziene bouwproject te verhinderen. Er wordt eerstdaags een vergadering gepland tussen de betrokken partijen om mogelijke alternatieven te kunnen bekijken binnen het huidige concept, hierbij rekening houdend met de noden en mogelijkheden binnen het voorziene project van de verschillende partijen.

Op 7/1/2011 verscheen eveneens in de regionale editie van het Nieuwsblad een planning van de grootschalige werken aan de site van Mariagaard. Positief is in elk geval dat men reeds melding maakt van het eventueel overwelven van de schuilstructuur. Ook weet men te zeggen dat dit eventueel overwelven geen effect zou mogen hebben op de eventuele vooropgestelde bouwplanning.

Heden kan met zekerheid worden gezegd dat de schuilstructuur zal bewaard blijven onder de betonplaat. Enkel de nooduitgang en de heden openmaakbare ingang zullen deels afgelaagd worden en onder het beton verdwijnen. De huidige tweede toegang (heden niet openmaakbaar), zal met medewerking van de school Mariagaard vrijgemaakt worden zodat het stukje erfgoed toch nog bereikbaar zal zijn. (Wel niet permanent opengesteld voor de rust van de school).